Peru

Op de dag van de zonnewende - 20 juni - vervolgden we de trail van de 'Zonen van de Zon Inti' daarmee dus de Inca's (1438-1572), de Vicuña's, de Alcama's, de Indigenas en uiteraard de met ons mee reizende panfluiten naar het volgende grensland Peru. Het 16e land wat we gedurende onze droomreis zouden bezoeken. Grensovergangen gaven toch altijd een beetje stress, wisten nooit zeker of we aan al de bureaucratische formaliteiten zouden voldoen. Gelukkig ging het bij ons - los van de wachttijd zowel in Afrika als in Zuid Amerika - tot nu toe goed. Een bizar verhaal hoorden we onlangs!!

Nog niet eens zo héél lang geleden bleek dat vanuit Bolivia - hét land van de Coca - baby's naar Argentinië werden gesmokkeld! De baby's werden gekocht in Bolivia en vervolgens gedood, open gesneden, leeg gehaald en vol gestopt met coke!!! In doeken gewikkeld werden de baby's - zogenaamd slapende - met een bus het land binnen gesmokkeld! Na deze gruwelijke ontdekking was er in Zuid Amerika bij de grensovergangen een controle of de baby's in doeken wel ademden, ze werden op hun wangetjes getikt om te kijken of ze daadwerkelijk ook leefden. Onvoorstelbaar! 

Beetje onthutst maar voorspoedig reden wij richting Puno, nadat we eerst de Toyota weer een grondige wasbeurt hadden gegeven bij een 'lavanderia' en we zo de eerste Peruaanse soles konden besteden. Het was weer even omrekenen in ons systeem, gewoon delen door 4 bleek het handigst, dus 100 Peruaanse soles waardeerden we op €25.

Door een Nederlands stel - in Bolivia ontmoet - werden we geattendeerd op Uros Khantati. Een van de kleinere maar minder toeristische drijvende eilanden - Islas Flontantes - van de stam der Uros in het Titicacameer. Vanuit Puno zouden we een tweedaagse trip hier naar toe maken. We werden de volgende dag opgehaald en per boot gingen we naar onze bestemming, we waren samen met een Duitse backpackster en later ook nog twee families uit India - die naar Californië waren geëmigreerd - en een jong stel uit Zuid Afrika. Een zéér internationaal gezelschap dus. We werden hartelijk ontvangen door de twee gezinnen die op het betreffende eiland woonden, voor de komende nacht kregen we een gezellige rieten hut toegewezen en vervolgens gingen we het water op in een van de prachtige biezen totora bootjes. We kregen een beetje een idee en een voorstelling hoe de Noorse Thor Heyerdahl zich lang geleden gevoeld moest hebben in zijn Kon-Tiki vlot - gebouwd naar voorbeeld van deze Uros bootjes - gedurende de lange lange overtocht over de Stille Oceaan. 

We kregen wat uitleg over het ontstaan van de Islas, hún bestaan, de groei en gebruik van het riet en de visvangst. Vervolgens hadden de dames in de keuken een heerlijke lunch bereid en konden we in de schaduw genieten van het uitzicht, hun verhaal en historie om ons vervolgens in hun oorspronkelijke zelfgemaakte kleding te laten hijsen, dus moesten we toch écht even de toerist uithangen!!!! De mannen kregen gebreide mutsen op en droegen prachtige hemden van geweven katoen. Wij vrouwen droegen felgekleurde rokken en jasjes, haren in de vlecht met een bijpassend hoofddeksel, het werd een vrolijke, kleurrijke en fotogenieke vertoning.

Er onstond een leuke klik met de hele groep. Gedurende de avond werd het behoorlijk koud en lagen er warme flessen-kruiken in ons bed als opwarmers voor de nacht. Geen electriciteit, geen licht en dus in het donker onder de dikke dekens. De volgende ochtend waren we er al vroeg uit, er lag een klein vorstlaagje over het riet en de opkomende zon gaf met prachtig licht aan dat de dag kon beginnen. Een bootje - soort SRV man - kwam langs varen met verse broodjes en benodigdheden voor het ontbijt. De zonnestralen konden langzaam de kou verdrijven en wij namen naast deze gloed vooral de intense warmte, liefde en openheid van de eilandbewoners mee huiswaarts. 

Islas Flotantes

Voor velen een toeristische attractie, voor ons - in juist deze kleinschalige ambiance - een gewéldig leuke belevenis waardoor we de levenswijze en de gastvrijheid van deze mensen zeer konden waarderen. Waar anders ter wereld woonden nog indianenstammen - geheel zelfvoorzienend - op drijvende eilanden in het Titicacameer, met de besneeuwde toppen van de Cordillera Real op de achtergrond. Volgens de legende vluchtten de Uros - in de tijd van de Inca's - ooit naar de verborgen liggende rieteilanden om de belasting betalingen aan de Inca's te ontlopen. Het werden en zijn nog steeds eigen gemeenschappen die geen deel wilden en willen uitmaken van de Peruaanse bevolking. Een totaal onafhankelijke zelfvoorzienende positie werd zo door hun ingenomen. 

De eilanden blijken uit metersdikke lagen bies te bestaan, die telkens worden vervangen omdat het drijfvermogen van de onderste laag steeds minder wordt. Met een 12 tal eucalyptuspalen zijn de eilanden stevig verankerd. De huizen zijn allen geheel van totora-riet gemaakt en worden ook om de zoveel tijd vervangen. Riet neemt een heel belangrijke plaats in het leven van de Uros in. Ze gebruiken het om hun huizen, meubels en boten te bouwen. Tot een aantal jaren geleden leefden deze Uro indianen van de vogel en visvangst, tegenwoordig krijgen ze wat inkomsten uit het toerisme en verkopen ze allerlei kunstnijverheidsartikelen om hun inkomen wat zekerder te stellen. Ze kunnen het water uit het meer drinken en hebben wat lichtenergie dankzij de zonnepanelen, verder wordt er dus héél slim gebruik gemaakt van de toeristische mogelijkheden. 

We werden weer netjes teruggebracht naar Puno en hadden een aantal dagen de mogelijkheid om deze stad te verkennen. Uiteraard weer een prachtige kathedraal aan het Plaza Armas - zo werden dus alle grote pleinen in de steden genoemd bleek later - met vooral ook weer hier de rustige, gemoedelijke en zéér vriendelijke sfeer die overal te voelen was. Een mooie manier om ons welkom en aangenaam te voelen. We logeerden iets buiten de stad op een heuvel van 4000 meter, met een pracht uitzicht over het Titicacameer en Puno. We genoten s'avonds van de duizenden lichtjes van de stad. We maakten plannen voor de komende weken hoe we een goede invulling konden geven aan het zuiden van Peru. We zouden de grote plaatsen proberen te omzeilen, maar konden, wilden en moesten uiteraard niet om de stad Cusco heen. 

Cusco

We daalden iets in hoogte naar 3400 m, naar de Sacred Valley met op de top van de ongerepte natuur, de schitterende koloniale stad Cusco - letterlijk 'navel van de wereld' - hoofdstad van de Andes, het 'Rome van het Incarijk'! Wát een rustieke en enorm indrukwekkende uitstraling had deze stad. Gigantische kathedralen temidden van de resten van de Inca bouwkunst en een zeer levendig centrum met vele overdekte wandelgangen, bogen en galerijen. Rondom het plein waren er vele restaurantjes met opengewerkte houten balkons op de tweede etage, waardoor we bij het buiten zitten werden getrakteerd op een leuk overzicht over de enorme hoeveelheden daken met hun bruine authentieke dakpannen in de omgeving. Daarnaast ook de vele schoenenpoetsers, het sprankelende leven op de glimmende straattegels van de Plaza Armas, het aanbod van de alpaca truien, mutsen en sjaals, aldus een zeer levendig en sfeervol gebeuren. Wij maakten er een leuk spelletje van om mensen aan te moedigen te zwichten voor één van de te koop aangeboden kledingstukken, waardoor we een innemende glimlach van de verkoper in ons hart mochten meenemen.

Bij een tourist office kochten we een bolero integral - toegangskaartje voor komende tien dagen voor musea en ruïnes - en gaven we vervolgens een vermogen uit aan het treinkaartje voor het vervoer naar Aguas Calientes nabij de Machu Picchu! Nadat in het verre verleden de stad Cusco bijna volledig was afgebrand en er vervolgens door een aardbeving veel schade werd aangericht, was de stad weer opnieuw opgebouwd boven op de Inca fundamenten. Veel huizen werden ook gebouwd op resten van oude Inca gebouwen. Vanaf het moment dat Machu Picchu werd ontdekt kwam de haast vergeten stad Cusco opnieuw tot culturele bloei en leven. We bezochten een aantal tentoonstellingen van hout, zilver, goud en aardewerk uit de Inca tijd in de verschillende musea zoals het Inca museo en museo de Arte Precolombino. Tevens bezochten we een klein museum over de Coca-ïne, we genoten zo  ook van de uitleg van het ontstaan van de Coca, wat ermee geproduceerd werd en....de uiteindelijke gevolgen. Ook de zeer uitgebreide rondleiding in dé culturele blikvanger 'La Catedral' was indrukwekkend. Bijzonder was een pracht schilderij van 'Het laatste Avondmaal' oftewel 'EL Cena' waarbij er geen lammetje op tafel lag maar een Peruaans caviaatje! Mooie kunstwerken van de Cuscoiaanse school der kunsten waren te zien, en dan het enorme hoofdaltaar gemaakt van massief zilver. Allemaal culturele hoogstandjes in deze stad, genot voor ons en vele anderen. Daarnaast wemelde het van de vele inheemse vrouwen en kinderen - met ook hun karakteristieke hoofddeksels - en een kleine lammetje in hun armen of lama aan hun zijde, dit om de toeristen te lokken voor een leuke foto! Zodra politie in de buurt kwam moesten ze het wel héél héél snel op een lopen zetten!  

Een mooie wandeling ging steil  omhoog naar de wijk San Blas, met kleine nauwe pittoreske straatjes, witte huisjes en vele galerijtjes en artesania oftewel kunstnijverheid winkeltjes. Kortom, Cusco was en is een súper prachtige en imposante mooie - niet te missen - stad. Héérlijk klimaat, mooi landschap, rijke architectuur, archeologie, cultuur, kunstnijverheid en een zeer ontspannen sfeer. We zouden er wel eeuwig willen blijven. De Inca's voor ons bekend uit 'Kuifje en de zonnetempel' kwamen nu echt gehéél tot leven.     

Machu Picchu 

(in 1911 ontdekt door de Amerikaanse archeoloog Hiram Bingham).

We verkasten voor een paar dagen naar Agua Calientes - aan de voet van de Machu Picchu - voor een bezoek aan de wereldberoemde ruïnes. Na een prachtige, zeer comfortabele treinreis met opgewonden stemming van alle inzittenden arriveerden we in het bergplaatsje Agua Calientes. Uiteraard zéér toeristisch, maar gelukkig ook nét zo sfeervol. Gezellige straatjes met de inmiddels bekende winkeltjes met Peruaanse hoogstandjes en zeer gezellige kleine eettentjes. We kozen voor een leuke pizzeria met een centraal groot houtvuur. Het was koud en het miezerde, dus deze warmte was erg welkom. Volgende ochtend vroeg bleek het dorp volledig in de mist te hangen, dus geen reden om in alle vroegte omhoog te gaan. Buskaartjes hadden we al geregeld en rond 8.00 stonden we achteraan in de immense rij voor de bus naar boven. Alles bleek goed en proffesioneel georganiseerd te zijn, waardoor de wachttijd erg meeviel. De rit omhoog was mooi en stukje bij stukje kwamen we dichterbij. Eerst weer in de rij voor de ingang en vervolgens konden we ons pad vervolgen voor deze dag! De sfeer was gewéldig, Machu Picchu was nog voor een deel gehuld in de mist, daartussen de heiige nevel met de zonnestralen in hun zwakte er doorheen en ......dat zag er zó mystiek en zó prachtig uit!!!!!    

Het beloofde een écht schitterende en weer bijzondere dag te worden. We lieten de sfeer rustig op ons inwerken en begonnen in de loop van de ochtend aan een kleine drie uur steile klim over een Inca pad. De top van de Machu Picchu berg riep ons  omhoog te komen, met op ieder verschillend hoogte-niveau een ander beeld van dit wereldwonder. Het was afzien, maar écht de moeite van de inspanning waard. We moesten ook doorklimmen want na 13.00 uur werd de top gesloten en moest een ieder weer richting het dal.

Het uiteindelijke uitzicht was fenomenaal, in de inmiddels blauwe lucht met de witte nevel tussen de optrekkende wolken lag Machu Picchu. Wat een ongelooflijk en bijzonder volk toch waren deze Inca's en echt, hoe wáánzinnig waren de restanten van hun magnifieke rijk wat we mochten bewonderen. Zó indrukwekkend, zó jammer dat zovelen vooral en alleen bezig waren met het maken van de - blijkbaar niet aan te ontkomen - selfies! Bleek later dat een dag na ons bezoek een 51 jr Duitser het ravijn was ingestort tijdens het maken van een iets té flitsende selfie! Dé sukkel!   

Dit terzijde konden we toch écht genieten, het geheel werd ook zeer goed onderhouden en bewaakt, zonder verstoring van het natuurlijke evenwicht. Een trekpleister voor zó velen - weliswaar gelukkig een gelimiteerde hoeveelheid dagelijkse bezoekers - dus goede organisatie was een absolute must. We waren zéér vermoeid - mede door onze tocht en de vele indrukken - en gingen geheel voldaan met deze energie, aan het einde van de middag weer huiswaarts.      

De volgende ochtend gingen we weer met de trein terug naar Cusco, waar we nog één dag bleven, om vervolgens een rondje Sacred Valley te maken. Op weg met onze auto richting Ollantaytambo deden we de Salines - zoutterrassen - aan bij Urubamba en de agrarische ringen van Moray. Weer twee 'natuurlijke' culturele hoogstandjes. De agrarische ringen - ingenieuze terrassen complexen om landbouw producten te testen, gebouwd in de vorm van een amfitheater  - waren voor de cultuur ooit een bijzonder geheel, met tussen elke ring een temperatuur verschil van 0,5 graden. Het geheel werd vervolmaakt met een knap natuurlijk irrigatiesysteem vanuit de bergen, dit alles uiteraard onder het toeziend oog van 'Pachamamma' oftewel 'Moeder Aarde'.   

De vele zoutbekkens werden door de Inca's gebruikt om door de natuurlijke verdamping van water - vanuit een hoger gelegen zéér zouthoudende bron - het zout te winnen. Het geheel deed mij heel erg denken aan de mooie zoutvlaktes van Pamukale in Turkije.  

Ollantaytambo was een prachtig dorp met uiteraard ook weer immense Inca ruïnes. We hadden natuurlijk gehoord van andere reizigers hoe ongelóóflijk aardig ook weer de mensen in Peru waren - wij vonden inmiddels iedereen aardig - en dit werd ook weer onomstotelijk bewezen toen we de weg vroegen naar ons hostalletje in het met keien geplaveide dorpje, met nauwe kronkelige straatjes. De betreffende vrouw sprong acuut op mijn schoot en bracht ons naar de plek waar we wezen moesten, om vervolgens weer zelf het hele eind terug te lopen. In de avond gingen wij bij haar restaurantje op de Plaza uiteraard gezellig eten. Uiteindelijk namen we ook nog een souvenir mee naar huis en zwichtten we voor een mooi gekleurd batikwerk van een plaatselijke kunstenaar met de vier elementen van het Inca rijk: lucht, vuur, aarde en water. Waarin de Condor de Lucht - de Zon het Vuur - de Aap de Aarde - en de Kikker het Water representeerde. 

Volgende dag was het weer tijd voor avontuur en cultuur naar de ruïnes van het verleden, en dit keer waren we er héél vroeg bij! We gingen als eersten om 7.00 door het entree poortje! Een aantal uren hadden we dit Incarijk voor ons alleen. Het was een indrukwekkende vesting die ooit de toegangsweg naar Machu Picchu bewaakte. We genoten van de rust, het mooie licht en de nog ongelooflijk goed bewaarde ruïnes, de zonnetempel, met bad - en de gebedsruimtes.   

Vanuit Ollantaytambo zetten we koers naar het volgende stadje, Pisac. We kwamen terecht in wat leek een oude hippie gemeente. Sommige mensen - vooral Amerikanen - zagen er uit alsof ze al eeuwen deel uitmaakten van dit huidige decor van de baarden, hoofdbanden, sandalen. Met vooral veel grij(n)zende blanke gedaantes, verkleedt in héél véél gewaden en doeken, zich nog steeds wanende in het zorgeloze hippie tijdperk en vooral toch zo graag één zouden willen zijn met de sjamanistische indiaanse gemeenschap. Een Plaza gevuld met alleen maar marktkramen, deze werden beschermd voor de hitte van de zon door plafonds gemaakt van witte doeken. Elke kraam - hoe kan het ook anders - verkocht óf sieraden, alpaca sokken, sjaals, Peruaanse kleden en felgekleurde lappen. Van deze laatste namen we een drietal mee. Hét kenmerk vooral voor Peru en Bolivia hoe de lokale vrouwen hiermee kleurrijk hun koopwaren of kinderen op hun rug meenamen. Leuk voor ons huis in Frankrijk als herinnering en vrolijk sfeerkleed op de bedden!   

We maakten weer een top wandeling omhoog. Een soort Inca Trail volgend, mooi mooi! Pisac was echt een toegangspoort - een patrijs - tot ook weer pracht ruïnes, met een schitterende ligging en uitzicht over de hele vallei.   

We ontmoetten nog een fotograaf uit Argentinië die ons zeer enthousiast over zijn werk, visie en workshops vertelde. Zijn website is écht zeker de moeite van het bekijken waard, met vooral prachtige foto's uit Afrika, Zuid Amerika en Azië.

www.photosuki.com  ( Sebastián Suki )

Cañon del Colca

Onze Sacred Valley rit was rond, en we konden onze route vervolgen naar Arequipa met onderweg uiteraard eerst de afslag nemend naar de - volgens de boeken de diepste cañon ter wereld - de Cañon del Colca, dé plek om ook de heilige vogel van de Andes - de Cóndores Andinos - te spotten. Op bepaalde vroege uren van de dag bleek je er hun gracieuze, majestueuze vlucht te kunnen bewonderen. Wel moesten we er vroeg in de ochtend zijn om de beesten omhoog uit het dal te zien vliegen. Samen met vele anderen - en een thermos hete thee - zaten we te bibberen van kou en lichte opwinding. Een ieder weer gericht op een gelijk doel. En inderdaad na een uurtje kwam er beweging beneden In het dal en zagen we  zeker tot 10x toe de prachtige condors omhoog vliegen. Mooi om ze nu van bovenaf te kunnen bekijken, wát hadden ze  een imposante en mooie manier van zweven in een soort van meditatiestand.  

Na twee uurtjes zitten waren we voldaan en reden verder langs de prachtige terrasvormige landschappen en kleurrijke natuur overgaand in grillige kalksteen rotsen. De tocht verliep erg langzaam vanwege de weer zeer regelmatig 'aan de weg werkzaamheden'. We waren er inmiddels aan gewend, het wachten bleef en blijft dus een schone zaak.     

Arequipa

De rit door het drukke centrum van Arequipa was ook een kwestie van doorademen, en Maarten - als volleerd autochtoon chauffeur - ons weer moeiteloos hier doorheen manoeuvreerde. We hadden bewust een plek buiten het centrum gereserveerd en kwamen terecht in een walhalla van rust met uitzicht op de drie vulkanen -  EL Misti, Nevado Chachani en Pichu Pichu - met hun wit besneeuwde toppen waartussen het leven van de stad zich voltrok. Bij elke wandeling die we maakten waren we enorm onder de indruk van deze vulkaantoppen, die ons met hun witte blikken overal volgden. Prachtige vergezichten waar we van binnen weer stil van werden.

We namen iedere keer een brommer-taxi naar het centrum, brachten een bezoek aan een  klooster - Monesteria de Santa Catalina - met prachtige Spaanse stijl, kleur en sfeervolle inrichting. Écht geen straf om hier de rest van je leven te mogen wonen en je te wijden aan God. Je ouders moesten wel vermogend zijn want anders was deze lokatie écht geen optie.   

Juanita

Daarna bezochten we het Museo Santuarios Andinos. In dit museum lag de best bewaarde mummie aller tijden - de ijsprinses Juanita - het meisje wat door de Inca's meer dan 500 jaar geleden op de top van hun vulkaan werd geofferd, dit om de goden gunstig te stemmen. Toen 20 jaar geleden - door een vulkaan uitbarsting - het ijs op de toppen ging smelten kwam het mummie-meisje naar beneden rollen en werd ze tijdens een expeditie door een guide nog nét opgevangen. Onderzoek in Amerika gaf meer details bloot over dit meisje. Ze werd Juanita genoemd - was 13-14 jaar oud - met nog intacte huid, haar en spieren. Haar dood was niet veroorzaakt door uitputting of kou, maar na kennelijk de nodige coca verdoving was zij - door een slag aan de zijkant van haar hoofd - door het opperhoofd geofferd. Aan de hand van een boeiende inleidende film werden we voorgelicht over het wetenschappelijk onderzoek die ze aan een universiteit in Amerika hadden gedaan over het Inca meisje en over haar weg omhoog naar haar offer plaats. In het museum vonden we haar terug in een glazen vitrine bij een constante temperatuur van -20 graden.

De stad Arequipa was verder mooi gerestaureerd met de immense kathedraal en huizen gebouwd van kalksteen. Heerlijk om te zijn, maar zeker ook weer heerlijk om vanuit de drukte naar ons rustige verblijf terug te keren. Maarten kon nog een dagje naar een garage voor de nodige controles, verversing van olie en bijbehorende filters en het leeg laten lopen van de tank vanwege de vervuilde diesel uit Bolivia. We hadden een goede plek om op onze verzadigingsmomenten tot algehele rust te kunnen komen, en ondertussen ook volop te genieten van de laatste rondes van Wimbledon en de finale van Europese kampioenschappen voetbal, en dat zomaar tussen alle Inca restanten, sferen en gesteenten. Bizar als we er even bij nadachten en stilstonden, maar wél zo prettig en zo héérlijk ontspannend.      

Na drie weken cultuur hadden we half juli weer behoefte aan kust en zeewind en reden we verder richting het westen. We vonden een plek aan zee om 'wild' te kamperen....en dit werd ook letterlijk zo. Want de volgende ochtend vroeg - het was nog donker - werden we luid gewekt!!! Onder het toeziend oog van de Peruaanse politie en een peleton van de mobiele eenheid sloopten medewerkers van de betreffende gemeente de illegaal gebouwde onderkomens. Na een uurtje was de hele straat om ons heen afgebroken en resteerde er slechts nog één eettentje. Tja, toen besloten wij toch ook maar om verder te rijden en de kustlijn naar het noorden te volgen naar Puerto Inca.    

Puerto Inca 

Een baai en een voormalig voorname vissersplaats uit de Inca periode met nu hélemaal niets dan slechts natuur. een liefelijk hostalletje en de restanten van dit Inca havenplaatsje. Geen internet en dus ook geen WIFI, een prachtige plek waarin de stilte werd overschaduwd door de klotsende golven tegen de rotsen, wát kon dit geluid van de zee toch nimmer en nooit vervelen. We konden er ook úren naar kijken, onderwijl heerlijk lezend of mijmerend ieder in z'n eigen gedachten. We hadden de mooie plek voor ons alleen, totdat de volgende dag een bus met 23 gasten een bezoek bracht aan deze plek - 'onze' plek - en we nog meer waardering kregen voor moment dat we hier weer de rust hadden. Zálig ook bij het ontwaken het geluid te horen van de immense golven van de Pacific Ocean en zó onze dag te beginnen met een mooie wandeling en beklimming van de rotsen. 

Velen waren ons al voor gegaan blijkt uit de geschiedschrijving. In de Inca tijd - waar hier toch echt álles om draait - liepen de estafette lopers met hun visvangst en belangrijke boodschappen vanuit Puerto Inca - de haven van Cusco - in twee dagen naar het hof in Cusco - 240 km - voor aflevering van hun verse waren. Mooi toch hoe hun trails bewust gemaakt en gebruikt werden voor deze verschillende doeleinden.

Nasca

Ons volgende reisdoel was Nasca - een woestijnstad gelegen tussen Arequipa en Lima - maar vooral wereldberoemd door de mysterieuze Nasca lijnen en figuren.Net voor Nasca maakten we een stop bij Cementario Chauchilla, het kerkhof wat ooit geplunderd werd door de 'huaqueros' de grafrovers. Botten, schedels, mummies, doeken en flarden kleding lagen lange tijd verspreid in het woestijnzand. Groot geheel hiervan werd overgebracht naar geconstrueerde graven en verkreeg zo een geëerde en respectabele plaats.    

De resten van de voormalige hoofdstad van de Nasca cultuur - de piramides van Cahuachi - waren tot aan het begin van de 20ste eeuw door het woestijnzand letterlijk uitgewist. Chapeau voor de archeologen die hier weer met eindeloos geduld één van de tientallen met zand bedekte woestijnheuvels hadden uitgegraven en ontbloot.  

De Nasca cultuur bestond rond het begin van onze jaartelling maar was - zoals net beschreven - tot aan het begin van de 20ste eeuw door het woestijnzand verscholen gebleven. Pas rond 1901 legde een Duitse archeoloog met zijn opgravingen de sporen van de Nasca cultuur bloot. De bodemtekeningen in de woestijn, Nasca lijnen en figuren zijn pas door een Amerikaan ontdekt in 1939 vanuit een vliegtuig. Maria Reiche, een Duitse archeologe, wijdde haar hele leven - met eigen financiële middelen - aan het in kaart brengen, het verklaren, verzorgen, beschermen en wereldkundig maken van deze geoglieven. Tot op de dag van vandaag is er echter geen eensluidende wetenschappelijke verklaring over de betekenis van de Nasca lijnen en figuren. De Nasca's hebben dit kennelijk als een geheim in hun graf meegenomen. Dankzij Maria Reiche heeft Peru er echter een zéér boeiende toeristische top-attractie en een grote bron van inkomsten bij gekregen.  

We bezochten het museum van Maria Reiche en beklommen daarna de uitkijktoren voor het krijgen van een indruk van de lijnen en drietal figuren, 'Arbol' (boom), 'Manos' (handen) en de 'Reptil'. Deze laatste miste een deel van zijn staart vanwege de Panamerican Highway die er overheen was aangelegd. Vanuit de lucht kon je per vliegtuigje - 220 km per uur - laagvliegelend, cirkelend nog meer figuren zien zoals de 'Aap', 'Condor', 'Hond', maar dit lieten we aan ons voorbij gaan. In de avond bezochten we een lezing over de Nasca lijnen met als toetje nog het planetarium met dit keer het zicht op de planeet Saturnus en het Zuiderkruis.   

Paracas en Islas Ballestas - 'de Galápagos van de arme'

Zó, weer éven genoeg historie en cultuur en nú op naar de baai van Paracas, naar hostal Inti- Mar. We werden verwelkomd met een bordje heerlijke schelpdieren onder een dakje van parmezaanse kaas met daarbij hét drankje van Peru, de Pisco. Met héél veel ijs, limoen en Ginger Ale was het een verrukkelijke borrel! We hadden dit drankje ook al in Chili mogen drinken, waarbij beide landen de eigendomsrechten en oktrooi van de Pisco graag wilden opeisen. Een écht lokaal drankje was de Pisco Sour - Pisco, stroop, limoen, eiwit, fijngestampt ijs en kaneel - of chicha morada, een niet alcoholische maisdrank. Lokaal hapje was de milanese - dé veredelde kip schnitzel - en de ceviche - in stukjes gesneden rauwe zeevis gemarineerd in limoensap, rauwe ui en rode peper - óf de guinea pig, een cavia dus!!

We sliepen in een verbouwde container aan het water, héél simpel met zicht op véle pelikanen - laagscherend over het water voor hun landing - aalscholvers, duikertjes, stormvogels en nog vele andere vogels.Tussendoor zwom er zelfs een dolfijn voorbij! In de vroege ochtend gingen we per boot naar Islas Ballestas. Duizenden vogels, vooral kolonies Pelikanen, een paar pinguïns en een aantal brullende zeeleeuwen kregen we te zien.  

We hoefden dus eigenlijk niet meer naar de Galapagos eilanden en waren zeer verguld. In de lijnen-sfeer van Nasca zagen we in het woestijnzand nog een kandelaar - Candelabro - afgebeeld. Volgens sommigen weer een mystieke afbeelding van het Zuiderkruis, ontdekt in 1851 toen Peru op kaart gebracht moest worden. De inkervingen bleken zelfs tot 2 m diep en 60 m breed te zijn, door milieu en weersomstandigheden was de diepte inmiddels geslonken tot 60 cm. De kandelaar, waarvan de functie niet echt duidelijk is, is slechts alléén vanaf de zee zichtbaar. 

Daarna weer tijd voor een museum bezoek - Museo Julio C.Tello - genoemd naar de Peruaan die in 1925 een grote begraafplaats met mummies hier onder de duinen ontdekte. In Peru blijken er meer mummies te zijn dan in Egypte. Grote verschil met de mummies in Egypte is de typische foetushouding met het hoofd gericht naar de zon, voor de wedergeboorte. Bleek dat er in die tijd al schedelvervormingen met bandages werden uitgevoerd bij pasgeborenen om het schoonheidsideaal te verwezenlijken en de verschillende stammen te kunnen onderscheiden. De mummies werden in opgevouwen toestand met touwen verbonden, en in fijn geweven doeken gewikkeld en dichtgenaaid. Met de verschillende offers van coca, zilver en aardewerk werden ze in cavernas eervol in groepjes - 7 meter onder de grond - begraven en ommuurd. Dus zo maakten we kennis met de geheel eigen cultuur van Paracas die ook lang verborgen was gebleven onder het woestijnzand en nog ouder bleek te zijn dan de Nasca en Inca cultuur, en bestond in periode 1200 - 200 voor Christus. Het prachtige nieuwe museum was zéér uitnodigend en nét geopend voor ons bezoek.       

Lima

Het plan was aanvankelijk om Lima voorbij te rijden, maar gezien een ontmoeting met Cor - onze Nederlandse bevriende motorrijder die we voor het eerst in Argentinië hadden ontmoet - en zijn vrouw Ida, alleen hier mogelijk was besloten we een paar dagen met elkaar in Miraflores door te brengen. Een mooie wijk - iets ten zuiden van de drukte van de stad - aan zee met boven de snelweg vele parapenters, een gek gezicht. We werden daar verrast door wederom een Ceremonieel Centrum dat tussen 200 en 700 na Christus door de Lima-beschaving werd opgetrokken. Het werd vrij recentelijk ontdekt en voor een deel ontgonnen en er wordt nog volop gegraven. Hilarisch is het verhaal dat ze vóór deze archeologische ontdekking over de enorme berg zand met cross motoren wedstrijden hielden. 

Nadat we deze speciale plek hadden bezocht gingen we naar het centrum - daar wilden we toch niet omheen - ondanks het feit dat velen zich zeer negatief uitlieten over Lima. Donker, naargeestig en vies (?)! Inderdaad de ochtenden begonnen meestal mistig, maar na een paar uurtjes werd het langzaam helder en zacht zonnig in de periode dat wij daar waren. Wij waren toch weer gecharmeerd van de Plaza Armas, de kathedraal en het paleis. Maar wát een drukte, wát een enorme hoeveelheid mensen op de been. Dus erg lang duurde het uitje niet en in de avond gingen we weer terug naar onze vriendelijke rustige wijk in Miraflores om uiteraard..... met ons vieren een leuke, gezellige en heerlijk smakelijke avond te hebben. Onze indruk was niet negatief, het korte bezoek aan Lima was zeer zeker de moeite waard.     

Huaraz

Op weg van Lima naar het noordoosten bereikten we na ongeveer 500 km Huaraz, het Mekka voor de klimmers, de lopers, de rafters en dus de sportieve reizigers. Het stadje bleek in 1970 zwaar geteisterd te zijn door een aardbeving, waarbij in deze vallei meer dan 80.000  doden vielen. Het stadje werd weer opgebouwd in Amerikaanse stijl met kaarsrechte straten en huizen als blokkendozen. De stad bloeide in de loop der tijd weer aardig op en met de groei van het toerisme kreeg het zelfs enigszins een allure van de Katmandu van de Andes. Een relaxt plaatsje, met continu om ons heen de besneeuwde stoere spitse bergtoppen van de Cordillera Blanca - de hoogste berg van Peru de 'Huascaran' - en de 'Cordillera Negro'. Er waren behalve het gezellige lunchcafé Andino - waar ieder elkaar kon ontmoeten onder het genot van verse sappen en salades - ook diverse reisorganisaties met een leuk aanbod voor tochten voor ook heel redelijke bedragen. Maarten had aanvankelijk enige weerstand voor een  trek-looptocht, ik zou het liefst 10 dagen op pad gaan! Het werd een mooie gulden middenweg, de 4 daagse Santa Cruz Trekking.

En wát was het achteraf een ongelooflijk indrukwekkende ervaring met dé uitzichten, dé inspanningen, dé blijheid vooral bij het bereiken van de top en de gezamelijkheid van een groep die steeds hechter werd tijdens deze onderneming. De eerste dag kwamen er gelijk 5 Koreanen de bus in - stille gedachten 'ja hoor, hebben wij weer' - om vervolgens vrij snel met schaamrood op de wangen dit vooroordeel diep te begraven! Wat was het makkelijk contact maken met deze leuke, blije en respectvolle jongelui! Maarten werd onmiddellijk de 'pappa' en ik uiteraard de 'mamma' van het gezelschap. Eten werd gelijk in de bus verdeeld, het leek wel een schoolreisje. Behalve de 5 Koreanen - gratis fotocursus voor ons en wij leerden hun wat tafelmanieren bij - gingen er 2 leuke Groningse studenten , 2 Oostenrijkse dames, 2 Israëliërs en 1 Engelsman mee met ons op avontuur!

Bij aankomst op dag 1 op het punt van vertrek - Valqueria op 3300 m - bleek dat we niet zelf onze rugzakken hoefden te dragen, maar dat daarvoor een aantal donkeys waren ingehuurd. Ach gossie wat een zware opdracht voor ze om met 55 kg op hun rug omhoog te moeten klimmen. Voor ons wel een kleine opluchting - gezien de steile klimpartijen en afdalingen - maar wel ook aandoenlijk die ezels, hier blijkbaar héél normaal. Bleek dat er in het regenseizoen, door de gladheid, ook soms een beessie sneuvelde, maar zodra de eigenaar zou weigeren om risico te nemen vervielen zijn opdrachten en waren ezel en baasje acuut werkeloos! Onderweg kwamen we kleine Peruaanse kindertjes tegen, ons met grote vragende ogen aankijkende want ze wisten inmiddels dat al die klimgeiten - wij dus - wel wat lekkers bij zich hadden.   

Aan het einde van dag 1 kwamen we aan op de campsite met de klaargemaakte kruip- en sluip tentjes in inmiddels aardig koude omgeving. De tent werd met enige moeite ingericht, wat was wél nodig en wat niet en we hulden ons gelijk maar in de thermo en nachtkleding, dikke sokken aan en mutsen op. Onderwijl werd er door de guide in de hoofdtent gekookt. We aten gezamenlijk in een andere grote tent, zittende met 14 mensen op héél kleine krukjes aan een wankele tafel. De Koreaantjes stalden hun fles rode wijn op tafel en vervolgens ging deze van mond tot mond. Een mooie stap tot verbroedering. Onze leuke heel sportieve Engelsman uit Cheffield begon zich gelijk te excuseren voor zijn landgenoten en het Brexit besluit! Bleek dat veel van zijn landgenoten slechte informatie vooraf hadden ingewonnen en zich eigenlijk helemaal niet bewust waren van de economische gevolgen van deze stap. Een leuke discussie volgde. Ieder was vol blijde energie en nóg zeer spraakzaam. Op tijd gingen we de tent in voor - wat later bleek - een zeer onrustige en koude nacht op de harde ondergrond. Onze slaapzakken waren wel super, vanwege ruimte gebrek in de rugzak hadden we maar één goed matje mee. Voor Maarten uiteraard! Dus ik op de harde ondergrond met twee harde matjes.....draaiende en zoekende voor goede houding en blij toen we om 5.30 gewekt werden. Ontbijt was om 6.00, om vervolgens om 6.30 op pad te gaan voor dag 2, naar verwachting zou dit een zware dag worden!      

Een pittige dag van 8 uur lopen waarvan de eerste 5 uur klimmen van 3600 m naar de pas 'Punta Union' op 4750 m, een prachtig moment om boven aan de top te komen waar ieder warm verwelkomd werd met ontroering bij sommigen aan toe! Om een voorstelling te hebben was het leuk om te horen dat deze pas slechts zestig meter lager ligt dan de top van de Mont Blanc!!! Het lopen kon alleen in meditatief tempo, wilden we ook nog oog voor de mooie omgeving hebben. Naarmate we hoger kwamen kreeg vooral ik het zwaar met zelfs misselijkheid en hartkloppingen in mijn lijf, het kauwen op de coca bladeren gaf wel ondersteuning leek het. Maarten ging stug door met verstand op nul, gewéldig! De uren naar beneden waren ook nog zwaar, dit vooral omdat we in de verte het opgezette kamp met vrolijke tenten zagen liggen, alleen het schoot geen meter op. Althans zo leek het, een eeuwigheid voordat we op plek van bestemming waren. Hélemaal op en uitgeput, tent weer inrichten - wat inmiddels wat sneller ging - en voorbereidingen treffen voor de nacht. Het samenzijn met eten was een stuk rustiger dan de avond daarvoor, iedereen was wel érg moe! Voor Maarten een goede nacht, voor mij helaas niet maar dat mocht uiteraard de pret niet drukken voor de volgende dag.   

Op naar dag 3, een beetje klimmen met wél weer 7 uren lopen. We hadden zo'n geluk met het weer. De dag voordat wij de trek begonnen had het flink geregend en gesneeuwd in het gebied waar wij vertoefden en werd het nu steeds helderder boven ons. We kwamen op een uitkijkpunt waar we -  voor iedere filmliefhebber - de bekende berg van de 'Paramount Pictures' uit Hollywood konden zien. Een mooie dag met uiteindelijk in de avond een hele bijzondere beloning.......geen maan, geen wolken met als resultante een strálend schitterende sterrenhemel. Uiteraard wilden de Koreaantjes met hun ingenieuze fotoapparatuur hiervan mooie plaatjes schieten! Gelukt! Onder de stars, staande op een rots nam ieder een positie in voor een mooie foto met een relatief lange sluitertijd van 25 sec, ik met 'Le penseur' houding moest dit dus wel even volhouden! Veel plezier gehad. Daarna voor mij ook een goede nacht, voor Maarten helaas niet!

De laatste dag was een makkie, 4 uren lopen in weer een totaal andere natuur. Op een pauze moment aan een lagune, ging één van de Oostenrijkse meiden in bikini het koude water in! Dé kanjer! Verder werden er weer vele gekke foto's genomen door onze Koreaanse vrienden.      

Uiteraard volgde er aan het einde van de rit - Cashapampa - een hartelijk afscheid en uitwisseling van mailadressen......een tocht die we niet snel, nee nooit zullen vergeten. Mooie vooral ook was dat onze lijven geen sporen van pijn of stijfheid achterlieten. Dus ook voor Maarten was het een fantastische tocht, alleen nooit meer in een tent waar je je niet staande kunt aan- en uitkleden en zodoende een ernstig confrontatie met de beperkingen van de ouder en stijver wordende mens.

Na een dagje recovery gingen we weer op pad nu met een georganiseerde bustour - met alleen Peruanen - naar de ruïnes van Chavin, leuke ervaring! De één nog dikker dan de ander, en maar vreten de hele weg heen én terug! Maar wél weer reuze aardig. Chavin de Huántar was in het eerste millennium v. Christus de belangrijkste bedevaartplaats van Peru, nu konden we het grote ruïne complex zowel van buiten als van binnen bewonderen.Er waren nog een stel verdwaalde hippie's - die met indianen togen, trommels en blije energie in het midden van de Chavin ruïne hun dansende oehoe geroep konden uiten, met vele offergaven om hun heen. Ze geloofden er écht zelf in, hélemaal ge-of verstoord.....maar vooral héél blij met zichzelf en uiteraard elkaar.  

Weer voldoende opgeladen besloten we voor nog een dagje lopen naar de Laguna 69, wederom in de bergen op een hoogte van 3700 m - 4700 m. Vooraf maakten we een stop in Yungay, een dorp wat in 1970 ook bedolven werd door een bergverschuiving van de 'Huascaran', in 3 minuten tijd werd het dorp overspoeld met een lawine van 250 km per uur, er vielen 20.000 doden die hier levend onder het puin werden begraven! Vréselijk, wát een natuurramp! Met internationale hulp werd er 2 km verderop wederom vol goede moed een nieuw dorp gebouwd. Een aantal mensen hadden zichzelf kunnen redden door naar de begraafplaats hogerop te rennen, waar het almachtige toeziend Christusbeeld geen zekerheid, maar wel het vertrouwen weer gaf! 

We gebruikten een kleine lokale lunch in het dorp, na afloop kwam - in plaats van de zittende bedelaar op de hoek van de straat - de behoeftige langs onze tafel! Zoekende naar voedsel restanten, om deze dan vervolgens in een meegebracht plastic zakje te schuiven! Effectivo! Daarnaast zagen we - zeker in de grotere steden - de vooral oudere bedelaars op straat zitten, hoedje hielden ze omhoog en behalve wij gaven ook de lokale bewoners hun een zó nodige financiële bijdrage aan levensonderhoud!   

We reden een prachtige weg omhoog de bergen in naar een kampeerplaats aan het water, het was behoorlijk koud en gingen dus vroeg ons mandje in! Na een goed ontbijt  gingen we de volgende dag - donderdag 11 augustus - op pad. De tocht was 8 km klim omhoog met een steiging van 1 km en zou heen en terug zo'n 7 uur duren. Het wás - ondanks onze goede conditie - voor ons - en vele anderen - toch een tegenvaller de fikse tocht omhoog! Maar wát een kadootje weer bij aankomst, het zicht op de azuurblauwe pracht Laguna omringd door de bergen. Érg mooi en voor velen een dappere sprong in het koude heldere water waard.    

De terugweg ging vloeiender en voldaan, maar moe kwamen we bij de auto aan. Na kort herstel gingen we aan de Yatzee, waarbij Maarten de hulp van de ezels met dankbaarheid aanvaardde! Tja, hoe nú te winnen voor mij, met zulke tegenstanders!    

Cañon del Pato

Na onze trek van de Laguna 69 vervolgden we onze weg verder naar het noorden. Er waren diverse mogelijkheden maar op onze kaart stond een groene weg aangegeven, dus dé garantie voor een mooie én landschappelijke route. Na een paar minuten viel het ons al op, zo goed als géén verkeer op deze weg!!!!! Na verloop van tijd veranderde de weg van een tweebaans- in een éénbaansweg, en kwamen er - ongeveer veertig - vooral smalle donkere korte en langere grottunnels zonder verlichting, met daarnaast steile en héél diepe kloven met dááronder een héftig kolkende rivier. Er was voor ons géén weg meer terug. Als er een tegenligger zou komen - zeker in die tunnels - had je écht een groot probleem. Wij hadden het grote geluk dat we braaf achter twee vrachtwagens reden en daardoor gewaarborgd waren voor onverwachte tegenliggers. Een prachtige route door deze cañon met een zeer gevarieerd landschap, waarbij we ons in de auto maar zéér klein voelden in dit grootse natuurspektakel en gelukkig géén tunnel - en hoogtevrees hadden. Zoals we later bedachten, zou na deze tocht een ritje in de achtbaan van Walibi voor ons mogelijk wel zéér slaapverwekkend kunnen zijn.      

Huanchaco

Na deze enerverende rit, drukten we het gaspedaal stevig in om weer even een mooi plekje te vinden aan de kust waar we een hostal geboekt hadden in Huanchacho - iets ten noorden van Trugillo - met rust, geluid ván en uitzicht óp zee, WIFI en vooral nú voor ons de Olympische spelen in Rio. In de loop der tijd raakten we toch echt een beetje verslaafd aan alle sportevenementen van de afgelopen zomer. Hier was voor Zuid Amerika het Los Paises Bajos - ons Nederland -  uiteraard niet echt boeiend voor hun programma óf het moest tegen ons tweede vaderland Argentinië spelen, dán werd het uitgezonden.

Naast bovengenoemde zaken bleek Huanchaco een heerlijk en gezellig oord voor de surfers te zijn, sprankelende en gezellige restaurantjes te hebben.... kortom alles waar wij - wie niet - op dat moment behoefte aan hadden. Niet moeilijk dus om ons gelijk weer thuis te voelen op deze plek, we besloten dan ook om onze reis naar het noorden nog even uit te stellen. We genoten vooral van de blijdschap van de olympische sporters als ze zelf  - of als team - iets hadden gewonnen. De bloedstollende finale tennis, halve en uiteindelijke finale dames hockey volgden we ademloos! Wát een acties van de keepers in hun duels met de betreffende spelers!

Toch deden we ook nog één dagje cultuur. Peru is natuurlijk met name bekend door de relatief korte expansieve Inca cultuur (1438-1572) met Cusco als hun hoofdstad. Aan het einde van hun imperium omvatte het Inca rijk delen van de huidige Zuid -Amerikaanse landen Colombia, Ecuador, Peru, Bolivia, Chili en Argentinië. Veel minder bekend zijn de veel eerder ontstane culturen waaronder o.a. de Chavin-, Paracas-, Nasca-, Moche-, en Chimúcultuur. De laatst genoemde culturen, waaronder de ruïnes van Chan Chán en de piramides van de Zon en de Maan - Huaca del Sol en Huaca de la Luna - rond Trujillo werden door ons bezocht. Deze culturen bleken in het verleden hun overtuigingen met veel minder geweld en met veel meer liefde te hebben neergezet. Vele archeologen waren en zijn nog steeds aan het werk om de oude ruïnes nog verder te onthullen en letterlijk nog verder 'boven' de grond te halen. Geweldig wat er zo toch uit het zand naar boven kon komen, dit na minutieus krab en peuterwerk. Wát een tijd, geduld, vertrouwen én energie werd er hier gevergd van de mensen. Een betoverend en kleurrijk kunstwerk wat hierdoor wél naar voren kwam.

Daarna hadden we toch weer even gehad met al deze opgravingen van al die bedolven piramiden, ceramieken, wetenschappelijk onderzochte skeletten en offers van vóór, rond en na Christus. Voor ons nu even iets anders!! Gewoon even helemaal niets, lekker hardlopen langs het strand, boeken of krantjes lezen en kunnen doen waar we ieder zelf zin in hadden.

Maarten las het boek 'The Old Patagoniën Express' van Paul Theroux. Hierin gaf de schrijver aan dat wanneer er een gaatje in een kies aanwezig is en men dan op deze hoge hoogtes van het Andes gebergte vertoeft, men veel meer last/pijn daarvan kan krijgen dan bijvoorbeeld op zeeniveau. Blijkbaar, was de enorme druk op deze hoogte een grote extra belasting voor het gebit, met alle gevolgen van dien! Nu begrepen we het ontstaan van al die heerlijke tandeloze bekjes van de locals en was het grote aantal tandarts - en orthodontie praktijken - voor die die zich dat kunnen veroorloven -  weer een verklaarbaar fenomeen!!

Schrokken wel enorm toen we lazen dat er een paar weken geleden op de Salar de Uyuni een heftig ongeluk had plaatsgevonden, een Tour auto die met te hoge snelheid tot drie keer toe over de kop ging. Helaas overleefden 5 jonge mensen dit niet  - waaronder twee Italianen en drie Belgische meisjes - wat een heftige triestheid! Daarnaast was er deze maand augustus sprake van een aardbeving in Chivay, waar wij 4 weken geleden waren - bij de Cañon del Colca  - 5,2 op de schaal van Richter met een enorme ravage, enkele doden en gewonden. Dus heel duidelijk dat er wel altijd in deze aardbeving gevoelige landen een risico der natuur speelt. 

Het was even moeilijk om de heerlijke kustlijn weer te verlaten richting Cajamarca, maar eenmaal op weg was het ook altijd weer lekker om naar een nieuwe plek te rijden. Na een aantal uren kwamen we aan in het mooie Cajamarca, met de voor ons inmiddels erg bekende kathedralen en Plaza Armas als centrale ontmoetingsplek!
Er waren verrassend veel kaaswinkels met een breed assortiment aan keuze, verrukkelijk! De electriciteit viel in de avond uit en in een met kaarslicht sfeervol klein eettentje aten we een pizza. De volgende ochtend werden we gewekt met de meezwepende muziek van diverse soort Peruaanse fanfare bandjes met de heerlijke klanken van trompet, klarinet en diverse trommels, allemaal blije kindertjes en aldus een vrolijk gekleurde vertoning omdat de lokale scholen een feestdag hadden. En net zoals in Europa, ook hier bleven de moeders aan de kant vooral oog hebben voor hun eigen kind met de aandacht voor structuur en perfectie. Een énig spektakel.

Vervolgens gingen we richting Baños del Inca, vanuit het idee van de betovering van warme stomende geneeskrachtige zwavelzuurbaden. Het wás net even iets anders, eerst een privé kamer waar we een groot bad vol konden laten lopen met warm water voor een wasbeurt! Vervolgens konden we een aantal uren samen met de lokale bevolking de sauna in - ieder in zwemkleding of gewoon ondergoed - met vele takken eucalyptus in de hete ruimte! Er werd flink gestookt en de warmte was heerlijk en ontspannend. Ook weer meegemaakt met wél een iets andere werkelijkheid dan we vooraf hadden bedacht. We sloten Cajamarca af met uiteraard een bezoek aan de kathedraal en wederom een aantal musea.

Kuélap

Verder ging onze route 300 km naar het noord-oosten, naar de ruïnes van Kuélap. Dit archeologische mysterieuze cultuurwonder was vrij recentelijk ontdekt en ons via verschillende kanalen ter ore gekomen. Er was dus nog geen grootschalige toerisme, mede ook door de zeer moeilijke  bereikbaarheid. Volgens de kaart gingen we een 'groene' weg tegemoet. Wát een betoverende schoonheid weer deze route en vanaf Celendin werd het twee uur flink klimmen op een slingerende zéér smalle weg. Vanaf de top - 3000 m - begon het échte werk blijkbaar, de weg versmalde zich naar een éénbaansweg, de bochten werden steeds scherper en de ravijnen naast ons - uiteraard zonder vangrail - werden steeds dieper tot wel honderden meters en bijna verticaal, althans héél héél steil. We durfden niet teveel naast ons te kijken, onze blik was vooral strak en geconcentreerd naar voren gericht op mogelijk tegemoetkomend verkeer. Was dit het geval dan was het zaak zo snel mogelijk op een iets breder stuk te stoppen om ruimte te bieden aan de ander. Ons grote geluk was dat we niet eens zo heel veel tegenliggers ontmoetten, de conclusie was vrij snel getrokken dit moest de Peruaanse lunchtijd zijn! Nog geen vijf minuten later werd onze conclusie onderuit gehaald, de doorgaande weg was weer eens afgesloten voor een aantal uren 'werk in uitvoering'! Dus 3,5 uur wachttijd voor ons, met nog steeds de tijd in plaats van de klok! Op de kaart zagen we dat we hierna nóg een pas te gaan hadden, een nóg hogere zelfs. Nadat de weg was opengesteld begon het al licht te schemeren en leek het ons verstandig zo snel mogelijk op zoek te gaan naar een wild kampeerplek, om zo de volgende dag fris en fruitig onze rit te kunnen vervolgen. De volgende dag genoten we wederom van spectaculaire uitzichten over een voor ons nieuw prachtig Andes gedeelte én ....gelukkig weinig tot geen tegenliggers.

Aan het einde van de middag bereikten we - via het museo van Leylebamba en het plaatsje Tinga - Kuélap. We konden dichtbij de ingang van de ruïne kamperen om een dag later - uiteraard als eerste - dit bijzondere complex te bezoeken.
Later lazen we dat de door ons gereden route behoorde tot de categorie 'The Most Dangerous Roads of the World'! Dat vonden we nou toch wel héél stoer. We hadden weliswaar niet de bekende dodenroute in Bolivia gereden, maar deze was in ieder geval véél langer en zo was het voor ons ook logisch waarom er zo ongelooflijk weinig verkeer hier was. De meeste toeristen kwamen rijdende vanuit het noorden in Kuélap aan, bleek later.

Na een vroeg en snel ontbijtje de volgende dag - met vele nieuwsgierige kippen en varkentjes om ons heen - gingen we tijdig op pad. Een heerlijke temperatuur voor deze actie, rond de twintig graden en een zacht zonnetje boven ons. De vestingstad Kuélap moest lang voor de Incatijd zijn gebouwd, in 1887 ontdekte een Duitse onderzoeker hier in het dichte tropische nevelwoud een ronde toren waarvan de nissen en bodem waren gevuld met talloze beenderen en schedels. Pas rond 1980 zijn verschillende teams van ervaren archeologen op diverse plaatsen restauratiewerkzaamheden gaan uitvoeren. Gelukkig werd de oorspronkelijke architectuur respectvol in ere bewaard en hebben velen door honderden jaren heen zó hun 'steentje' bijgedragen aan dit bouwwerk.

Het eerste wat we zagen was een immense meters dikke stadsmuur, met een lengte van bijna 600 meter hier en daar een hoogte van wel 20 meter. Een  beeld konden we ons vormen toen we binnen de stadsmuur liepen hoe het volk - de Chacha's en de Sachupoya's - hier geleefd moesten hebben. Restanten van de huizen, de tempels en de heilige plekken stonden nog overeind. De meerderheid van de oorspronkelijke muren waren nog bewaard met daarbij een conische vorm van de torens. De toegangspoort was zó smal dat het de bezoekers verplichtte om één voor één tot het eigenlijke fort te komen. Hoe bijzonder dat dit voor ons niet aan de orde was, van 8.00 - 11.30 waren wij de énige toeristen die hier genoten en vertoefden en vervolgens kwamen de verschillende busjes van de touroperators de parkeerplaats op rijden! We waanden ons weer zéér bevoorrecht! Door de moeilijke bereikbaarheid van Kuálap werd er druk gewerkt aan de afronding van de bouw van een gigantische Telecabine - leek wel een ski-oord - die vanaf november in werking zou moeten gaan en dan de te verwachten duizenden mensen vanuit het dal omhoog kon gaan brengen, dus op naar een volgend massa toerisme: Machu Picchu II. Voor ons was dit bezoek, zeker nú in deze serene stilte en rust absoluut en zéér de moeite waard.

Chachapoyas

We bleven nog een dagje kamperen om vervolgens naar Chachapoyas te rijden. Vanuit deze plaats zouden we nog een paar mooie stukken cultuur bezoeken.
Vroeger was Chachapoyas blijkbaar de standplaats van vele in het oerwoud actieve missionarissen. De sfeer in het stadje was rustig en gestructureerd en er werd hard gewerkt om het centrum een eenduidige rustige uitstraling te geven. Wat alleen dan weer zó jammer en spijtig was, ze begonnen 10 straten tegelijk open te gooien met de nodige verkeersopstoppingen, om dan vervolgens niet genoeg financiële middelen voor handen te hebben om het werk af te ronden en weer dicht te maken. Een fikse dag regen zorgde zo weer voor veel onnodige problemen, modder en onrust!

Met een georganiseerde Tour gingen we een hele dag op pad naar de Sarcofagen van Karajia en de Caverna de Quiocta. Ongelooflijk hoe groen ook weer deze omgeving was en op 2700 m hoogte zagen we in een rotswand in een nis - op een richel - de zes Sarcofagen - gevuld met mummies - allen kijkende naar het oosten en wakende over de vallei, ze zouden zo'n 500-1000 jaar oud zijn. Vanuit deze tocht gingen we te paard weer terug naar de plek waar het busje op ons stond te wachten voor een bezoek aan de grotten oftewel cavernas met stalagmieten en stalactieten. Gigantisch was het, lopende in het donker  met een zaklantaarn en rubberen laarzen door de modder kregen we de meest fantastische torens, vormen en 'beeldhouwwerken' van wel 6 meter hoog te zien. Niet voor te stellen hoeveel jaren hiervoor nodig waren geweest, uitgaande dat er 8mm groei was per 10 jaar. Met een prachtige regenboog in het zicht reden we aan het einde van de middag weer huiswaarts. Maarten dook daarna gelijk zijn bed in, overladen door de vele indrukken wilde zijn geest en lijf vooral rust. Een aantal uren koorts gaven de juiste ontlading en ontgifting om de volgende ochtend gezond en fris de dag weer te beginnen.

Dat was ook wel nodig voor de volgende mooie actie, de watervallen van Gocta stonden op het programma. Het rijden verveelde nog steeds niet, telkens weer andere natuur - en nu een groene zeer robuuste rotsomgeving - waar onze weg doorheen ging. Voor het eerst sinds tijden hadden we een regendag en echt heerlijk voor héél even, maar vooral heerlijk om binnen vanuit de prachtige Andes Gocta Lodge in de middag de natuur en het waterspektakel te bewonderen. Het zouden een van de hoogste watervallen ter wereld zijn met een hoogte van 771 meter! De Andes Lodge was normaliter al maanden van te voren volgeboekt, desondanks kregen we op een directe mail van Maarten naar hun receptie de verheugende mededeling dat er ruimte voor ons was! Joepie, héérlijk dat werd genieten in deze mooie omgeving. En dat was het ook, genieten van weer een lange wandeling - of voor de liefhebbers een rit te paard -  om zo zó dicht mogelijk bij het natuurschoon van de neerkletterende watervallen te kunnen komen. De wandeling in het mos en groen gaf toch echt een duidelijke sfeer in ons van - alweer - de Celestijnse Belofte! Ruim 5 uur klommen we omhoog en daalden we naar beneden, het voelen, ruiken en zien wat de natuur kon bieden was weer immens. Met altijd weer de vraag waar zoveel water alsmaar zó lang toch vandaan kon komen, zonder het antwoord hierop af te wachten keerden we weer huiswaarts voor een warme douche, rustmoment, lezen en genot van het uitzicht in de namiddag.

Mancora

De volgende ochtend werden de watervallen door de mist omhuld, voor ons tijd om het kompas voor onze laatste etappe Peru in te stellen richting noordelijke kust, naar Mancora. Een plaatsje ongeveer 100 km ten zuiden van de grens met Ecuador. We hadden daar - voor uiteindelijk twee weken - een deel van een huisje op het strand gehuurd, we waren inmiddels écht toe aan 'vakantie'!

Een strakke blauwe lucht verwelkomde ons bij aankomst, het uitzicht over de azuur blauwe oceaan met de laag scherende pelikanen en........in de verte zagen we walvissen blij springend genietend van hun vrijheid. Wat een natuur schouwspel vanaf ons terras speelde zich voor onze ogen af. Dát wilden we uiteraard graag van dichtbij bekijken en besloten met Pacifico Adventures de zee op te gaan. Behalve de gigantische Humback whales - bultrug walvissen -  zagen we enorme waterschildpadden zwemmen en véle véle dolfijnen voorbij springen, het waren er honderden! Geweldig mooi, wát een groots spektakel! En wát waren ze gigantisch deze walvissen van wel 16 m lang, vele vrouwtjes ook met hun kleintjes. Zij waren vanuit Antarctica speciaal naar dit gebied gekomen om te bevallen, ideaal hiervoor vanwege de warme temperatuur van het water. De tekening op de staartvin met een patroon - gelijkend een vingerafdruk en dus voor iedere walvis uniek - maakte het mogelijk voor de biologen en experts om individuele exemplaren te herkennen. Op onze boot was het een drukte van jewelste voor een ieder om goede beelden op de lenzen te verkrijgen. Onze mooiste herinnering waren toch de prachtige beelden op ons netvlies.

Voor mij was het nog een groot kado om een aantal dagen mee te kunnen doen met yogalessen op het strand, dát met de ondergaande zon en de geluiden van de zee was wel écht ideaal! Top!

We werden omringd door allemaal gezellige en leuke jongeren, zó toegankelijk en makkelijk in het contact met ons. Deze kust was ook hét gebied om te kitesurfen, een lust voor het oog ook om naar te kijken. Wat een krachten werden hierbij gevraagd en wat een goede scholing en training kreeg ieder vooraf op het droge - het strand dus - om te voelen wat de wind met het zeil kon doen en hoe dit te besturen vanuit de verschillende lijnen. Verwonderd door de kracht en snelheid waarmee dit op het water gepaard ging, voelden we ......nee, deze tak van sport zouden en durfden we écht niet meer aan te gaan.

Een prachtige en vooral paradijselijke afsluiting voor ons dus van Peru. Zó dankbaar voor 3 maanden genot van de natuur, het inzicht in de verschillende culturen en het contact met de wederom intens vriendelijke bevolking. De natuur met haar schoonheid maar ook haar verwoestende krachten bij aardbevingen en overstromingen, een volk wat geniet en trots is op hun mooie land, heel harde werkers, sjouwers, opbouwers en doorzetters. Mensen die na de verwoestingen door oorlogen en natuurgeweld hun plek weer gingen opbouwen, mensen die met héél weinig tot niets moeten leven-overleven, met de fysieke lasten en ouderdom steeds krommer zijn gaan groeien en daarbij in de meest armetierige hutjes wonen. Ook mensen die het gelukkig beter hadden getroffen.  Dát wat wij zagen, was dat iedereen met elkaar begaan was, in contact was en dat maakte Peru ook voor ons héél mooi, déze saamhorigheid. Ook de liefde voor de dieren was hier een heel vanzelfsprekend iets. De aparte uitstraling van de Peruaanse hond deed ons in eerste instantie even bibberen. Was dit een zieke schichtige hond? Met een glimmende kale donkergrijze huid en spitse oren leek hij wel van porselein. Nee dus, dit beest zou voor ons nooit de schoonheidsprijs winnen maar was wel heel speciaal met een eigen karakter - erg verschillend van andere honden - toch konden we uiteindelijk deze hond in ons hart een warm plekje geven.

Verder was en is er vast en zeker ook volop corruptie ondergronds, maar daar hadden we gelukkig geen last van gehad. Het bleef toch moeilijk om een indruk van de politieke situatie in deze landen te krijgen, een mogelijk idee hierover was toch erg afhankelijk van de personen met wie we gesprekken voerden. Voor nu was er in ieder geval vertrouwen voor velen op een betere toekomst met de kersverse nieuwe president  Kuszynski, met zo mogelijk betere leefomstandigheden voor allen. 

We kunnen ieder dus een reis naar het mooie Peru van harte aanbevelen, maar dat begrepen jullie al!

Wij gaan straks weer verder, en volgen de walvissen op hun route naar Ecuador!