Uganda - Rwanda

UGANDA

Zoals onze hele reis tot nu toe, vervolgenden we ook nu zonder vastomlijnde plannen onze verdere route en reden we eind maart vanuit het westen van Kenia naar de grensplaats Mbale voor de overgang naar Uganda! En die overgang was vrij snel, goed en ook héél duidelijk waarneembaar, de enorme omschakeling naar intens veel groene natuur en de daarbijhorende tropische regenbuien die ons voorlopig zouden blijven achtervolgen.

Véél mensen weer op de been, vrouwen in kleurrijke kleding en rondom ons vooral heel veel bananen - en avocado bomen, koffieplantages, rode kleiwegen en tussendoor overal kraampjes, winkeltjes en stalletjes. Hier zouden mogelijk wel eens de magazijnen en de voorraadschuren kunnen liggen voor de Wereldwinkels en Novib kalenders in Nederland!

Sippy Falls

In de gutsende regen kwamen we uiteindelijk terecht bij een soort missiepost, waar we nu eens een keer in het dure Afrika voor weinig geld een schoon kamertje met warme douche en maaltijden konden huren. De dagen daarna verbleven we wat noordelijker bij de Sippy Falls en maakten aldaar een ongelooflijk mooie lange wandeltocht in de bergen naar de watervallen.     

Zo bijzonder om te zien hoe echt iedere centimeter van het land met aandacht intensief bewerkt en gebruikt werd.

Erg leuk om al dat groen met de echte afrikaanse hutten te zien, de combinatie en sfeer van een voor ons weer ander Afrika nu in mystieke en soms dichte mist.

We hadden goede informatie over een prachtige route - via het oosten naar het noorden van Uganda - dichtbij de grens van Zuid-Soedan. We besloten deze te volgen ondanks dat deze route voorheen een gevarentocht was vanwege de Karamoja stammen, berucht om hun overvallen en het verzet tegen maatschappij en cultuur. We zagen ze wel, maar ondervonden totaal geen last hiervan en ons vriendelijk zwaaien deed weer goed reageren.

Het was de dag van Goede Vrijdag dat we aankwamen. We belandden aldus midden in een religieuze kruistocht alvorens we arriveerden bij een Nederlandse lodge. Deze viel helaas erg tegen, het was zó primitief, koud, kaal en zéér ongezellig maar wél heerlijke schone lakens in de kleine banda (hut).

We kregen daar het bericht te horen dat er een paar dagen geleden wederom in Kenia een aanslag was gepleegd, ditmaal op een universiteit met bijna 200 doden. Wat een onzeker, onveilig en angstig toekomstperspectief voor de Afrikaanse landen, zeker gezien hun kwetsbaarheid in levensonderhoud en de afhankelijkheid van het toch al flink afnemend toerisme. We lieten er ons niet al teveel door leiden, maar het gebeuren kwam wel regelmatig in onze gedachten.

Vanwege de ongelooflijk aanhoudende tropische regenbuien - in combinatie met het koude onaangename verblijf  - besloten we het anders zo aantrekkelijke National Park Kidepo niet te bezoeken. Het was beter om weer zuidwaarts te gaan, zeker zolang de wegen nog begaanbaar waren. Zo konden we wederom een dagje onze eerdere missiepost bezoeken. Wát waren zij blij om ons en wij blij om hun weer te zien! 

Jinja

De zon kwam weer terug en blij reden we verder naar Jinja om te gaan genieten aan mogelijk de oorsprong van de Nijl. Bleek dat vele omringende landen zich deze oorsprong toe eigenden. Bij het Victoriameer - met een prachtig helder uitzicht - logeerden we in het Lodge Park van Nederlanders - en voormalige overlanders - die hier wél weer een heel mooi sfeervol geheel in een aantal jaren hadden weten op te bouwen.

Met schone was, schone lijven en een Maarten die weer steeds meer zichzelf werd en zich beter voelde konden we verder westwaarts naar Kabale en Lake Bunyonye gaan, de grensplaats voor.....Rwanda            

Moeilijk was het om een reeële indruk van Uganda weer te geven, de mensen waren wellicht wat donkerder en wat grover in uiterlijk dan diegenen die we tot nu toe ontmoet hadden. Jammer dat we er in de regentijd verbleven, de wegen moeilijk of niet begaanbaar waren en we dit keer - zeker met Maarten in goede herstelfase - geen onnodige risico's wilde nemen en het mooie westen links lieten liggen en dus Lake Queen Elisabeth, Lake Albert of Murchinsons Falls niet verkenden.

Zo hoorden we op onze laatste dag - van andere reizigers - dat de bekende Gorilla Trackings zéér exclusief, intensief en indrukwekkend waren!! Vanwege het regenseizoen de prijs nu gehalveerd was - van $750  naar $350 p.p. - en dus moeite van overdenken zeker waard was, mits ze in Rwanda ook deze regel hanteerden.

Vanaf 8 april was ons visum voor Rwanda geldig en zaterdag 11 april hadden we afgesproken bij Sita en Stephan wonende in Kigali - de hoofdstad van Rwanda - aan te komen, dus onze reis ging - dit keer gepland - verder.

RWANDA

Kigali

We raakten inmiddels aardig gewend aan de rituelen bij de grensovergangen, dus ook dit keer verliep het vrij soepel. Uiteraard met wel weer enige tijd verplicht wachtend in de rijen voor het juiste loket en weer omschakeling naar nieuwe geldeenheid. We reden via een heus Alpen landschap Rwanda binnen, het land van de 'duizend heuvels'  toonde zijn of haar karakter glooiend en duidelijk. Zelfs vangrails, wegaanduidingen, lantaarnpalen - binnen bebouwde kom - en markeerstrepen op de weg. Vele fietsers plotseling ook op de weg en de fiets - en brommertaxi's bleken later ook een zeer gewild transport te zijn. Ongelooflijk wat vooral de mannen op hun fietsen meezeulden - zou vaak niet eens in mijn eend passen - en vrouwen of kinderen op hun hoofd droegen.

Hoofd-zaken

Genocide  - Drama en Historie

Binnen paar uurtjes kwamen we aan in Kigali. Het was een prachtig warme dag in april en we besloten eerst het Memorial Genocide Centrum te bezoeken om zo gelijk in contact te komen met het ongelooflijk genocide drama wat zich hier 20 jr geleden had afgespeeld. Wisten wel iets hiervan - na vooral de films Shooting Dogs en Hotel Rwanda ooit gezien te hebben - maar deze informatie vanuit het land zélf leek ons het beste, daarnaast was het ook een goede kennismaking met - dit voor ons nieuwe - nieuwe land.  

Een mooi opgezet museum, met zeer duidelijke en gerichte informatie en indrukwekkende grafstenen. Het geheel werd zeer mooi en respectvol weergegeven. We waren er stil van, wat een vreselijk iets had hier plaats gevonden. 
In een tijdsbestek van 100 dagen, april - juni 1994, waren 1 miljoen Tutsi's en gematigde Hutu's - volwassen, kinderen en baby's - op geweldadige en brute wijze afgeslacht en vermoord, vele vrouwen op afschuwelijke manieren verkracht en werden zo in korte tijd voor zovele onschuldige mensen hun toekomstdromen op letterlijke wijze in stukken gehakt! Vaak gepaard met brute martelingen vooraf met knuppels en daarop spijkers geslagen en natuurlijk de machete. Dit op een moment dat de wereld echt een andere kant op keek vanuit een soort Afrika-moeheid, de zo nodige hulp veel te laat of niet kwam nadat eerst het kostenaspect overwogen werd en het genocide gebeuren als reeël feit bevestigd moest worden. Daarna was voor de internationale media Rwanda plotseling wél nieuwswaardig.

Een heuse genocide tegen de Tutsi's had hier plaats gevonden, afschuwelijk!
Tegenwoordig was er er eigenlijk geen sprake meer van onderscheid tussen Tutsi's en Hutu's, iedereen beschouwde zichzelf inmiddels als Rwandees. In sommige gevallen werden huwelijken tussen de groepen onderling toch afgekeurd en verboden door één van de ouders, zo diep was de pijn nog geworteld! 

De sporen en herinneringen aan deze periode zouden ons de komende weken nóg meer duidelijk worden maar vooral ook de kracht, moed en inzet - Remember - Unite - Renewe - waarmee het land weer een nieuwe toekomst had weten op te bouwen en zo een van de minst corrupte, meest veilige schone en gestructureerde landen in Afrika nu was. Met hun ambitieuze vooruitstrevende toekomststrategie - Vision 2020 - zou Rwanda over 5 jaar een gemiddeld goed inkomen per gezin en goede status van onderwijs en gezondheidszorg moeten hebben, daarnaast zou het land dan een goede nationale en internationale handelspartner moeten zijn. Glasvezels werden er zelfs in het land al aangelegd en de vrouwen vertegenwoordigden nu al een belangrijke rol en meerderheid in politieke besturing van het land. Armoede was inmiddels al aanzienlijk verminderd, maar de grote verschillen waren zeker nog zichtbaar waren tussen arm en rijk.

Na deze cultuur-historische actie vonden we onze weg naar de Nederlandse familie en na een warm welkom met gemoedelijke, gezellige sfeer was er gelijk een klik.
Ook wel weer bijzonder om zo welkom te zijn bij mensen zonder elkaar te kennen, alleen wat heen en weer verzonden mails en aanraden van Emke - jongste dochter van Maarten - om de ouders van haar vriendin toch zeker te bezoeken! Plan was een paar dagen te blijven in hun gastenverblijf - zeer luxe dus - en onderdeel van mooie in aanbouw zijnde nieuwe woning en schitterend bedrijf www.impalacorp.com. In de vroege ochtenduren gingen de werklui aan de slag en hoefden we dus geen wekker te zetten. De omgeving werd verkend, mijn verjaardag gevierd en chapeau voor de whatsapp en face time mogelijkheden voor de communicatie met het thuisfront.

Uiteraard nog een ander Genocide Memorial in Nyamata bezocht, een kerk met bergen kledingstukken van de overledenen, een rood wit gestreept kindershirtje lag bovenop en gaf bij aanzien intens en koud kippenvel! In de kelders waren enorme hoeveelheden kapotgeslagen schedels en botten geborgen, de impact van de gruwelheden werd nog meer duidelijk. Onze vrouwelijke guide vertelde hoe lichamen in de Akagera river werden gegooid en hoe haar vader 20 jaar geleden levend begraven was en haar pijn teveel was om deze baan nog langer vol te houden, haar verhaal ontroerde ons behoorlijk! Om vervolgens weer in stilte tussen groen en schoonheden van het land huiswaarts naar ons adres in Kigali te rijden.

Na paar dagen Kigali gingen we het noordwesten en zuidwesten van Rwanda verkennen, twee nationale parken bezochten we en maakten we echt prachtige wandelingen in een tropisch regenwoud, met ook een canapy walk over een imposante hangbrug met uitzicht over - de voor ons broccoli - groene bossen.   

Met prachtig uitzicht naar de bergen van Congo!

Een overnachting boekten we bij soort missiepost met prachtig uitzicht over Lake Kivu. 

We bleven het genocide gebeuren overal tegenkomen, zo waren er op het land veel gevangenen - herkenbaar in oranje overalls - aan het werk, dus met de taakstraffen waren ze inzetbaar en voor hun een mogelijkheid om weer te re-integreren en deel uit te maken van de maatschappij. We besloten nog één keer een Genocide Memorial te bezoeken in Murumbi, hier was een zeer goed en informatief museum met daarnaast ook nog 5 voormalige klaslokalen nu gevuld met gemummificeerde skeletten en schedels - met zelfs hier en daar nog wat plukken haar -  van de genocide slachtoffers. De aanblik met de daarbij nog heftige lucht maakten dat we slechts één lokaal bezochten, de afschrikwekkende houdingen, zelfs uitdrukkingen en de kapotgeslagen schedels waren genoeg nu voor ons en besloten om dit beladen gebeuren te laten bezinken en te laten rusten en mee te gaan met het motto van Rwanda 'Never Again'.

Over naar de andere cultuur, de gorilla's. Helaas waren de trackings in Rwanda gewone prijs en besloten we, gezien de tijd die we nog voor de boeg hadden - met mogelijke bijkomende kosten - deze uitdaging aan ons voorbij te laten gaan. Vanuit bescherming voor natuur wel goed dat de lat voor de tocht naar de gorilla's hoog werd gelegd en het zo niet alleen maar een toeristische attractie werd en beesten niet overbelast werden. Per familie gorilla's kwam er slechts één groep per dag van max 8 personen. Betekende gemiddeld dan 5 trackings per dag verdeeld over 5 gorilla families en was het vooraf boeken een must. 

Later die week bleek voor ons de auto al genoeg uitdaging te bieden. Midden in het park tussen de theeplantages in, kregen we tot twee keer toe pech met lekkend dieselfilter en gebroken stuuras. Auto was direct onbestuurbaar en gelukkig reden we zacht en voorzichtig, dus weer blij met al onze engeltjes en werd deze pechdag gelijk ook weer een geluksdag!   

En dan weer mooi dat er de tijd was, we niet in de stress raakten en rustig konden wachten tot er hulp geboden werd. Wat ook een mooie etiquette bleek - vóórdat we iemand om hulp, de weg of andere informatie gingen vragen - we eerst informeerden hoe het met betreffende persoon gesteld was en dan pas de vraag stelden!
Momenten dat we dit vergaten werd er eerst gevraagd hoe het met ons was!
Na deze week gingen we nog paar dagen terug naar Sita en Stephan in Kigali, weer gezellige momenten met elkaar aan tafel, op de tennisbaan en uiteraard 27 april waarop ook op de ambassade Koningsdag werd gevierd. Mooie kleding uit de Toyota la getrokken, opgepoetst gefeest, gedanst en zelfs - lijkt net echt - gespeeched.

Na een gezellig en smakelijk afscheids-ontbijt vertrokken we eind april - voor de laatste dagen Rwanda - naar N.P. Akugera voor het spotten van olifanten, zebra's, nijlpaarden, krokodillen, giraffen en antilopen. Eerst werd een uurtje per boot de omgeving verkend, met in de bosjes de krokodillen en vooral ook in het water de nijlpaarden.

Een mooie campsite was in het park aanwezig - weliswaar zonder verdere faciliteiten - waar we helemaal alleen waren en we deze dus mooi konden gebruiken voor weer een overnachting in onze auto, héérlijk was dat ook weer.

De tweede dag kregen we helaas wéér autopech, wederom het rechter wiel uit balans en dus bleek de impact van ongeluk nóg veel groter dan we dachten. Fijn wel dat we eindelijk onze sateliet telefoon goed konden gebruiken om hulp in te roepen en zo in ieder geval deze uitgave niet zinloos was en Maarten geen spijt meer had van deze aanschaf. Na een paar uren was de eerste hulp geboden, maar moesten we - wel in het donker - weer terug naar Kigali om een belangrijk onderdeel te vervangen.
Doodeng - 80% van de automobilisten reed met groot licht - fietsers hadden helemaal geen licht en naast de weg liepen zo veel mensen die in het donker natuurlijk niet zichtbaar waren! Wederom naar Kigali gaan was voor ons zeker geen straf maar zat écht niet in ons plan. Dáár waren we weer.....met dus opnieuw weer een paar dagen gezellig bij Sita en Stephan, met de héérlijke maaltijden, wijntjes, tennismomenten - met ballenjongens - en niet te vergeten tv-momenten met De Wereld Draait Door en de face time contacten met onze kinderen. Mooi om te zien hoeveel waardering we hadden voor de Afrikaanse gastvrijheid, dit nu ook zó intens konden ervaren en terugzien bij de Nederlandse gastvrijheid van Stephan en Sita! 

Echt fantastisch om hier zoveel dagen te mogen en te kunnen zijn, waarbij er veel momenten samen waren maar ook ieder zijn of haar eigen weg ging en kon gaan. 
Een mooie warme plek waar we ons echt thuis konden en mochten voelen, we hier ook na onze laatste ontberingen echt helemaal tot rust konden komen.

TTT

In Kigali hadden we ook nog contact met Gunilla, een Zweedse journalist die vanuit haar beroep zich sinds een aantal jaren had verdiept in de post traumatische stress syndromen (PTSS) en zo in aanraking was gekomen met de de TraumaTappingTechnics (TTT), hiervan onder de indruk was en besloot dit te gaan toepassen en trainingen ging geven aan de lokale bevolking op een plek waar dit ook echt nodig was, in Rwanda dus. 
Ze was hier een aantal maanden per jaar en ondersteunde de bevolking in Sierra Leone, Congo, Uganda en in Kosovo, waar ze ook workshops en lezingen gaf.
Ze begeleidde veel mensen, vaak ook in gevangenissen, met deze eerste hulp techniek en ontspanningsmethode en boekte mooie resultaten. Een techniek die geen geld of veel tijd kostte en ieder zelf kon doen zonder opnieuw weer het trauma helemaal te moeten beleven en te herleven! Haar boek wat ze inmiddels hierover geschreven had 'Resolving Yesterday' leek ons ook zeer de moeite van aanschaffen waard en werd uiteraard ook een onderdeel van onze bagage.

We konden Gunilla tot drie keer toe in Kigali ontmoeten en ook wij deelden en deden deze techniek inmiddels met meerdere mensen. Ik kende de techniek alwel uit Nederland - EFT - maar de impact werd mij nu nog veel duidelijker. Gunilla kende ik al uit mijn verleden en het was erg leuk en mooi haar weer opnieuw te mogen ontmoeten, haar voor te kunnen stellen aan Maarten en de warme verbinding met haar te kunnen voelen.

Voor meer info google naar: 
www.peacefulheart.se (30 min filmpje met uitleg) en TTTsongRwanda

National Park Akagera

Nadat de auto weer goed gerepareerd was in Kigali, konden we opnieuw afscheid nemen van inmiddels onze vrienden en kreeg het N.P. Akagera weer een nieuwe kans. 
Toen we het park opnieuw waren ingereden gingen we op zoek naar avontuur. 
Wij reden in alle rust ontspannen door de bush en plots stond daar een enorme olifant voor onze neus, recht voor onze auto en wij konden echt geen kant op, een totale wegversperring was een feit. Met enige zweetdruppels op zijn voorhoofd reed Maarten de auto toch maar iets naar achteren, olifant kwam recht op ons af tot 2 meter voor onze auto en begon toen ook te twijfelen - niet te zweten - en met flapperende oren en zwiepende slurf besloot hij na enige tijd toch maar via het rechter struikgewas zijn weg te vervolgen, konden wij opgelucht ademhalen en onze weg weer verder gaan. Uiteraard had ik onze camera bij de hand gehad voor het bewijsmateriaal!

Vrij snel daarna stond er een - fris in de modder en uit de kluiten gewassen - buffel voor onze neus! Ook niet mis! Geweldige ervaring dus!

Volgende dag - einde middag - ter plekke van campsite, hadden we helaas wéér een defect met een lekkend dieselfilter met de gevolgen vandien. Auto deed niets meer! Gelukkig waren we op een prachtplek met uitzicht over park, vele zebra's en impala's, heuvels en zicht op Tanzania aan de overkant, zonnetje scheen en sateliet telefoon kon zijn werk weer doen. De hulptroepen kwamen de volgende dag en zo werd ook dit probleem nu écht opgelost. Wat waren we deze - voor ons inmiddels bekende - monteur, met veel kennis en zeer goede handen, intens dankbaar!

Uitzicht vanuit de prachtige campsite!

De laatste dag Akagera park kon worden ingezet en we kregen het zicht op vele nijlpaarden - in en uit het water - als mooi kado.  

Wrattenzwijnen, zebra's, impala's en niet te vergeten de vele vele tse-tse vliegen bleven ons en de Toyota volgen en bleken deze laatste dol op de kleur blauw te zijn!! 

Weer terug kwamen we in de bewoonde wereld op 7 mei, met wederom blije, zwaaiende en hoopvol kijkende kinderen toen we naar de grensplaats voor de overgang naar Tanzania reden.

We keken terug op een prachtige maand Rwanda, waarin we met veel genoegen Sita en Stephan hadden leren kennen, dankbaar waren voor de vakkundige hulp voor onze Toyota en de openheid en positieve kracht van de mensen hier.
Het bleef een gekke gewaarwording dat we zoveel empathie en warmte ondervonden bij de Afrikaanse bewoners tot nu toe, er onderwijl toch ook in deze landen heel veel agressie, onrust en corruptie heerste. Zoals in buurland Burundi wegens de verkiezingen en ook in Zuid-Afrika wegens ontevredenheid was deze onrust een feit. Burundi bezochten we niet en Zuid-Afrika was pas over een aantal maanden aan de orde. Eerst hadden we nog een lange tocht voor de boeg naar het oosten - ongeveer 1500 km - richting de kust van Tanzania en daar konden we dan weer mooi verder, zeilend naar een volgend avontuur!!

  safari njema